Vipassana-meditatie of inzichtmeditatie leert je om helder van geest, direct en ongekleurd naar je eigen ervaringen te kijken. Het leidt tot een intuïtief begrijpen van wie, wat en hoe je bent.

Centraal staat het ontwikkelen van aandacht (opmerkzaamheid, mindfulness). Aandachtig zijn zonder te oordelen, zonder te analyseren, zonder verwachtingen. Met een open en liefdevolle houding ten aanzien van de mentale en fysieke verschijnselen die zich in en aan ons voordoen. Op een eenvoudige manier oefen je in direct waarnemen.

Gedachten en gevoelens, die je leven misschien vaak bepalen, ga je opmerken zonder je ermee te identificeren. Daardoor kan er ruimte ontstaan in jezelf. Ontspanning en leren concentreren zijn hierbij van belang. Binnen Vipassana Haarlem wordt metta-meditatie vaak gebruikt om de concentratie te verhogen en een ontspannen open houding in de vipassana-meditatie te waarborgen. Metta-meditatie wordt ook wel vriendelijkheidsmeditatie genoemd en is een zelf-geleide meditatie waarbij enkele goede wensen worden herhaald. Men kan in elke lichaamshouding mediteren: staan, lopen, zitten en liggen.

Een ontwikkelde opmerkzaamheid leidt naar meer vaardigheid in het omgaan met moeilijke gedachten en emoties, naar zien op een dieper niveau en uiteindelijk naar wijsheid als tegenpool van onwetendheid en naar mededogen als tegenpool van boosheid en begeerte. Het gaat er niet om in trance te raken, of speciale mystieke ervaringen te beleven. Het gaat er ook niet om problemen op te lossen of je af te sluiten van de buitenwereld.

Vipassana-meditatie leert je in het hier en nu te leven, negativiteit af te bouwen, innerlijke rijkdom te ontdekken, meer begrip te ontwikkelen in het omgaan met anderen en heeft als hoogste doel ‘nibbana’ (volledige bevrijding). Het geeft intuïtieve inzichten in het vergankelijke, onbevredigende en onbeheersbare karakter van het bestaan.

Het is vooral belangrijk dat je op een open en eerlijke manier je eigen leven gaat bestuderen, zonder uit te gaan van vooronderstellingen of ideeën.

Voor meer achtergrondinformatie over de vipassana-meditatietechniek staat heldere informatie op de website van de Stichting Inzichts Meditatie (SIM), een landelijke organisatie die vipassana-retraites en andere activiteiten organiseert en faciliteert. Klik hier.

Voor meer informatie over de verschillende vipassana-benaderingen, zie Startpagina Vipassana.