Dana is een Pali-woord en wordt meestal vertaald met vrijgevigheid. Het heeft ook wel de betekenis van donatie. Het beoefenen van dana speelt in het boeddhisme een belangrijke rol.
Vaak begon de Boeddha zijn onderricht met het grote belang aan te geven van het beoefenen van dana. Veelal wordt het belang van het beoefenen van dana en sila gezamenlijk genoemd, waarbij met sila moraliteit of moreel gedrag wordt bedoeld. Vrijgevigheid heeft niet alleen betrekking op materiële dingen, maar bijvoorbeeld ook het geven van je tijd en aandacht. De beoefening van dana is in feite een uitdrukking van liefde. Hoe meer liefde er aanwezig is hoe vanzelfsprekender beoefening van dana wordt.
Niet alleen in de tijd van de Boeddha maar ook nu nog worden de monniken en nonnen in het Oosten onderhouden door de vrijgevigheid van de mensen aldaar. De bouw en het onderhoud van tempels, meditatiecentra en onderkomens van de monniken en nonnen kan plaatsvinden dankzij de beoefening van vrijgevigheid. Anderzijds bieden monniken en nonnen hun onderricht en hulp aan als dana aan een ieder die dat nodig heeft. Als je vandaag voor enige tijd naar een willekeurig meditatiecentrum in het Oosten gaat wordt je geen geld gevraagd. Een donatie (dana) wordt op prijs gesteld.
Helaas is het hier in het Westen vaak (nog) niet mogelijk om vipassana-cursussen of -retraites kosteloos aan te bieden en alle kosten via dana binnen te krijgen.
De vipassana-cursussen en meditatiedagen bij Vipassana Haarlem worden aangeboden voor een prijs die uitsluitend de directe kosten omvat; deze prijs wordt voor het belangrijkste gedeelte gevormd door de kosten van de locatie, reiskosten van de leraar en organisatiekosten. Om onder meer zoveel mogelijk aan te sluiten bij de oosterse traditie is in deze prijs geen vergoeding voor de leraar opgenomen.
Er mag van uit worden gegaan dat een meditatieleraar in het dhamma-onderricht (dhamma is de leer van de Boeddha) vooral wordt gedreven door het verlangen zijn verkregen inzichten en ervaringen te delen met anderen vanuit een gevoel van liefde en mededogen en niet uit geldgewin. Maar ook een leraar moet in zijn levensonderhoud voorzien en is daarbij geheel of gedeeltelijk afhankelijk van de ontvangen dana. Over de ontvangen dana moet als inkomen belasting en door sommigen ook BTW worden betaald.
Bron: (een niet meer bestaande pagina van) www.simsara.nl
Luister hier naar een interessante dhamma-lezing van de Amerikaanse meditatielerares Shaila Catherine over “The giver, the gift and the receiver” (21 min; in het Engels).
